Ik heb best mazzel dat ik in de mooie Utrechtse Heuvelrug woon. Een gevarieerde streek met bossen van de Heuvelrug en de landschappen van de vallei rond het Krommerijn-gebied. Dit jaar is het project Heuvelrugtuinen gestart: Een Heuvelrugtuin is groen, biedt beschutting voor vogels en insecten en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park. Door mensen te verleiden om hun tuin te vergroenen worden zo de diverse natuurgebieden door de dorpen aan elkaar verbonden. Uiteraard kun je zo’n natuurlijke tuin ook prima inrichten in een andere streek dan de Heuvelrug, het principe van zo’n natuurlijke streektuin is in heel Nederland toepasbaar.
De vijf kenmerken van een Heuvelrugtuin.
1. Minder steen, meer groen.
Een heuvelrugtuin is voor 60% groen. Meer mag natuurlijk ook 😉 . Kijk eens kritisch naar je terrassen. Zijn deze echt nodig of zou je met minder toe kunnen? Mocht je het terras aan willen pakken, denk ook eens aan halfverharding, of verharding waar het water makkelijker tussendoor kan weglopen. En haal je stenen weg, stapel er een muurtje van, waar bijen en andere insecten in kunnen nestelen.
2. Gebruik planten uit de streek
Een Heuvelrugtuin bevat minimaal 5 streek-planten. Dit zijn soorten die veel op de Heuvelrug voorkomen. Voor de Heuvelrugtuinen is een plantenlijst beschikbaar met inheemse soorten bomen, struiken en vaste planten die voorkomen op de Heuvelrug, dat is toch mooi makkelijk. Woon je in een andere streek, kijk dan eens op de site Flora van Nederland. Het leuke van streekplanten in je tuin is dat hier veel vogels en insecten op afkomen. Deze leven nou eenmaal in dit gebied omdat ze van de planten uit de streek houden. Door deze planten te gebruiken vormt je tuin als het ware voor deze dieren een brug tussen de verschillende natuurgebieden. Sommige wilde bijen zijn afhankelijk van enkele inheemse planten, hoe mooi is het als je deze bij een handje helpt!
3. Dieren in de tuin
Een tuin met veel variatie is per definitie een heerlijke omgeving voor dieren. Ze vinden er voedsel als bessen, zaden en nectar. Laat bladeren liggen, maak een “rommelhoekje” met takken, zodat beestjes zich kunnen verstoppen, laat de bodem zoveel mogelijk met rust, zodat wormen en bodeminsecten hun werk kunnen doen en zaag een stukje uit de schutting zodat egels je tuin in kunnen scharrelen. Een tuin waar de natuur zijn gang kan gaan dus. Binnen de kortste keren zie je er van alles rondscharrelen en vliegen. Ook een bijenhotel of vogelhuisjes zijn natuurlijk heel welkom in een Heuvelrugtuin!
4. Belangrijke rol van water
Er is al veel over geschreven, het veranderende klimaat. Lange periodes van droogte, afgewisseld met enorme hoosbuien. Een tuin waar het water zijn weg naar de aarde vindt is dan heel welkom. Dit kun je met kleine en grotere ingrepen doen. De meest simpele: plaats een regenton. Hoe gezellig is dat, plantjes water geven met water uit je eigen ton. Misschien heb je of overweeg je een vijver. Dat is natuurlijk ook fantastisch, die levert echt een extra dimensie in een natuurlijke tuin. En heb je een terras, zorg dat het water er goed van af kan lopen richting het gazon of de beplanting. Werk zo min mogelijk met opstaande randjes.
5. Tuinier gifvrij
In een Heuvelrugtuin gebruik je vanzelfsprekend geen chemische bestrijdingsmiddelen. In een tuin waar de natuur de baas is heb je ook helemaal geen bestrijdingsmiddelen nodig. De natuur houdt zichzelf in stand, egels eten slakken, lieveheersbeestjes houden van luizen en koolmeesjes vinden de rupsjes van de buxusmot heerlijk. Zo heeft ieder plaagdier wel een natuurlijke vijand. Helaas duurt het soms wel een paar jaar voor een tuin in balans is en dan is de verleiding groot om toch in te grijpen met een middeltje. Chemische producten werken uiteraard snel, maar doden vaak óók de dieren die we juist heel hard nodig hebben. Bijen die nectar drinken van bespoten planten, gaan daar uiteindelijk aan dood. Je denkt dan dat je bijvriendelijke planten hebt, maar niets is minder waar.
Meer info:
Deze winter start de online cursus “jouw Heuvelrugtuin“. Ik ga hier als coach mijn bijdrage aan te leveren. Ik werk uiteraard graag mee aan meer heuvelrugtuinen in onze mooie omgeving!
Interessante sites:
https://www.np-utrechtseheuvelrug.nl/NL/Heuvelrugtuin
